Dalton atom teorisi olarak ortaya konulan temel özellikler şunlardır; 1. Maddelerin özelliklerini gösteren birim parçacıklar atomlar veya atom gruplarıdır. 2. Aynı cins elementlerin atomları birbirleriyle tamamen aynıdır. 3. Atomlar içi dolu kürelerdir. 4. Farklı cins atomlar farklı kütlelidir. Bohr Atom Modeli Atomdaki elektronlar, çekirdekten belirli bir uzaklıkta yörüngeler halinde bulunur ve her yörüngenin kendisine ait bir enerjisi vardır. Elektronlar yörünge değiştirdiklerinde, yörüngeler arasındaki enerji farkı kadar ışıma yapar veya soğurur. ERNESTRUTHERFORD;Atom bölünebilir ve atomlar arasında boşluklar olduğunu deneyle ispatladı.(1871-1937) NİELS BOHR(1913);Kendinden önceki araştırmacıların fikirlerini geliştirerek atomun daha da küçük parçacıklardan oluştuğunu gösteren bir model tasarlad ı. DalgalarKonu Anlatımı ve Soru Çözümü: 11 Sınıflar: Dişli Çarklar ve Kasnaklar Konu Anlatım. Dişli Çarklar ve Kasnaklar Soru Çözüm. 12. Sınıflar: Bohr Atom Modeli Konu Anlatım. Bohr Atom Modeli Soru Çözüm NielsBohr (1913) Modern Atom Teorisi (1930) James Chadwick (1932) ATOMUN YAPISI Bu konu anlatımı seti Metin GÖKTÜRK tarafından hazırlanmıştır. BOHRATOM MODELİ BOHR ATOM MODELİNİN YETERSİZLİKLERİ 1. Baş (Birincil) Kuantum Sayısı (n) MODERN ATOM MODELİ VE ORBİTAL KAVRAMI KUANTUM SAYILARI Elektronların belirli enerji seviyelerindeki yörüngelerde olduğunu söylemesi. Elektronun dalga tanecik ikili karakterini dikkate almaması. XC3d2. Bir kağıt parçasını kaç defa art arda bölebilirsiniz? Bunu sonsuza kadar götürmek mümkün müdür? Bundan yaklaşık 2000 yıl önce Democritus bir maddenin sonsuza kadar bölünemeyeceğini ve mutlaka bölünme işleminin bir yerde son bulması gerektiği fikrini ortaya atarak maddelerin küçük taneciklerden meydana geldiğini söyledi. Bu parçacıklara “Atomos” yani “Bölünemez” ismini verdi fakat bu fikir o zamanlar test edilemediğinden iddia olmaktan öteye geçemedi. O günden bugüne kadar atom üzerinden çok tartışmalar yaşandı ve atom hakkında bildiklerimiz sürekli değişti şimdi ise bu konu hakkında önemli bilgilere sahibiz. Peki atom hakkında bilgilerimiz tarih içinde nasıl bir seyir izledi bu seyir ufkumuzu nasıl değiştirdi? Şimdi bunu görmeye hazırsanız arkanıza yaslanın ve okumanın keyfini çıkarın 🙂 Atom modelleri 1- Dalton’un atom modeli Dalton, maddenin en küçük parçasının “Atom” olduğunu açıkladı ve atoma “içi dolu yoğun bir küredir bu nedenle parçalanamaz” şeklinde bir açıklama getirdi. Dalton’un atom modelini şu şekilde açıklamak mümkündür Atom maddenin en küçük yapıtaşıdırİçi dolu bir küre şeklindedir ve parçalanamaz fakat Cabir bin Hayyan daha önce atomun parçalanabileceğini ifade etmiştiHer elementin atomu diğer elementin atomundan farklıdırBir elementin tüm atomları birbirileri ile özdeştirBu atomlar belirli oranlarda bir araya gelerek bileşikleri meydana getirirler. Bu durumu sabit oranlar ve katlı oranlar yasası ile ifade etmiştir. Dalton atom modelinin açıklamalarından bazıları günümüzde halen geçerliliğini sağlarken 3, 5 bazılarının ise 1, 2, 4 yanlış olduğu sonraki zamanlarda ortaya çıkmıştır. 2- Thomson atom modeli J. J. Thomson katot ışınları ile yaptığı deneylerde ışınların sapmaya uğradığını farketti bu durum atomun Dalton atom modelinde olduğu gibi tek parçadan meydana gelmediğini göstermekteydi. Thomson atom modeline göre; Atomun proton + ve elektron - denilen iki parçadan meydana gelir,Elektronlar pozitif yük üzerinde homojen olarak dağılır,Bu dağılım üzümlü kek görüntüsüne sahiptirElektronların toplam yükü pozitif yüke eşittir. Thomson’un üzümlü kek modeli temsili. Burada kek, pozitif yükü; üzümler ise elektronu temsil etmektedir 3- Rutherford atom modeli Rutherford daha önce alfa adını verdiği ve pozitif yüklü ağır tanecikleri biliyordu. Bu tanecikleri kullanarak Thomson atom modelini test etmek istedi. Rutherford’un yapmaya çalıştığı şeyi şu şekilde anlatmaya çalışalım – Elinize bir silah alıp biraz uzaklıktaki ince kağıt parçasına doğru ateş ettiğinizi düşünün. Bu durumda beklediğiniz sonuç nedir? Hiç şüphesiz ağır kurşunların yönünü değiştirmeden kağıt parçasını delip geçeceğini düşünürsüz öyle değil mi? Çünkü kurşunlar oldukça ağır ve hızlı oldukları için kağıttan geri sapmaları imkansızdır. Rutherford da bu şekilde bir beklenti içine girerek alfa parçacıklarını yüksek bir hızda ince altın levha üzerine yolladı. Burada alfa parçacıkları kurşunları, ince altın levha ise kağıdı temsil etmektedir. Rutherford yaptığı deney sonucunda alfa parçacıklarının sapmaya uğramadan geçeceğini bekliyordu. Fakat deney sonunda alfa parçacıklarının bir kısmı geri tepmişti bu kağıda sıkılan mermilerden bazılarının sekerek size gelmesi anlamına geliyordu ve beklenmeyen bir olaydı! Deney sonucunda bazı alfa parçacıkları geri yansıyor. Bu beklenmedik bir sonuçtu. Rutherford, Thomson atom modeli ile bu durumu açıklamayacağını anladı çünkü; Alfa parçacıklarının çoğunun sapmadan geçmesi atomun büyük kısmının boşluklardan meydana geldiğini veYansıyan az miktarda alfa parçacığı atomun küçük bir kısmında toplanan pozitif yüklü neden pozitif yüklü? bir çekirdek olduğunu gösteriyordu. Bundan dolayı yeni bir model önermeye karar verdi. Güneş sistemini anımsatan bu modelde elektronlar pozitif yüklü bir çekirdek etrafından dönmekteydi ve çekirdek atomun çok küçük bir kısmını teşkil ediyordu. Rutherford’un güneş sistemine benzeyen atom modeli Rutherford atom modeli atomların boşluklu yapısı ve çekirdeği hakkında açıklama verir fakat Rutherford atom modelinde elektronların yeri sabittir ama pozitif yüklü bir çekirdeğin etrafında dolanan negatif yüklü elektronlar hızlanarak dönerler bu elektronların ışıma yapmasına neden olur. Işıma yaparak enerji kaybeden elektronlar zaman geçtikçe çekirdeğe yaklaşmaları ve sonuçta çekirdeğe düşmeleri gerekirdi halbuki bu olay hiç yaşanmaz. Rutherford atom modeli bu durumu açıklamada yetersiz kaldığı için eleştirilir. Pozitif yüklü bir çekirdeğin etrafında dolanan negatif yüklü elektronlar hızlanarak dönerler bu elektronların ışıma yapmasına neden olur. Işıma yaparak enerji kaybeden elektronlar zaman geçtikçe çekirdeğe yaklaşmaları ve sonuçta çekirdeğe düşmeleri gerekirdi halbuki bu olay hiç yaşanmaz 4- Bohr atom modeli Rutherford atom modeli ışıma yapan elektronların nasıl oluyor da çekirdeğe düşmediğini açıklayamadığı için yeni bir atom modeline ihtiyaç duyuldu. Bohr, elektronların nasıl ışıma yaptıklarını ve buna rağmen çekirdeğe neden düşmediklerini çok güzel açıklayabildiği için günümüzde de halen kullanılan yeni bir atom modeli önerdi. Bohr atom modeli özetle şunları söyler; Elektronlar çekirdeğin etrafında gezegenlerin güneş etrafında dolandıkları gibi dolanırlar bu yönüyle Rutherford atom modeline benzer bu yörüngelere enerji katmanları denirEnerji katmanları sırasıyla K, L, M ve N şeklinde isimlendirilir. K en düşük enerji katmanını, N en yüksek enerji katmanını temsil ederElektronlar genellikle belirli enerji katmanında bulunur fakat atom uyarıldığı zaman farklı enerji katmanına geçebilirler bu durumda elektron ışıma yapar ama uyarılma ortadan kalktığı zaman tekrar eski enerji katmanına geri döner Bohr atom modelinde dört tane enerji katmanı vardır. K, L, M ve N enerji katmanlarından K en düşük enerjiye sahipken, N en yüksek enerjiye sahiptir Uyarılan elektron, enerji seviyeleri arasında geçiş yapabilir solda fakat, uyarılma ortadan kalkınca eski konumuna geri döner bu durumda ışıma yapar sağda Her element farklı renkte ışıma yapar örneğin gaz deşarj lambalarında veya havai fişeklerde farklı renkte ışık elde etmek için farklı elementler kullanılır. Gaz deşarj lambalarında farklı renkte ışık elde etmek için farklı elementler kullanılır. Gazların uyarıldıklarında yaptıkları farklı renklere sahip ışımalar. İçindekilerAtom Modeli Nedir?Atom Modellerinin Kronolojik SıralamasıDalton Atom Modeli 1803Dalton Atom Modelinin Eksikleri – YanlışlarıÖrnekThomson Atom Modeli 1904Thomson’ın Hayalindeki AtomThomson’ın Üzümlü Kek BenzetmesiThomson Atom Modelinin Eksikleri – YanlışlarıMüfredattan çıkarılan kısımÖrnekRutherford Atom Modeli 1911Rutherford’un DeneyiRutherford’un Yaptığı Deneyinin CanlandırmasıNeden Alfa Işını?Deneyin AmacıDeneyin MantığıDeney Sonuçlarının YorumlanmasıRutherford Atom ModeliRutherford Atom Modelinin Eksikleri – YanlışlarıÖrnekÖrnekBohr Atom Modeli 1913Absorbsiyon ve EmisyonIşık İle İlgili Kavramlar– Spektrum1- Sürekli Spektrum2- Çizgi SpektrumuGüneşe Gitmeden Güneşi AnlamakÖrnekAtomların Işık Saçması Nasıl Oluyor? Temel Hal – Uyarılmış HalAtomlarda Temel HalAtomlarda Uyarılmış Halİşte Işık…Peki Hangi Renk Işık?ÖrnekBohr Atom Modeli İle İlgili KavramlarYörünge Kabuk, Temel Enerji SeviyesiBohr Atom Modeline Göre AtomlarBohr Atom Modelinin EksiklikleriÖrnekModern Atom Teorisi Bulut ModeliAtom Modelleri İle İlgili Testler – Tıkla ÇözKonu ÖzetiIşık ile ilgi kavramlarAtom Modelleri İle İlgili Testler – Tıkla Çöz Atom o kadar küçük bir taneciktir ki, günümüzün teknolojisi ile dahi bir atom görebilmek mümkün değildir. Hiç göremediğimiz bir şeyin yapısını anlayabilmek de hiç kolay olmamış ve uzun yıllar sürmüştür. Atom modelleri, atomun keşfedilme veya anlaşılma sürecini anlatan bir konudur. Atom Modeli Nedir? Deneysel gözlemlere dayanarak, atomun yapısını ve davranışını akılcı bir biçimde açıklayan şekillere ve özelliklere atom modeli basit bir ifade ile, atom modelleri; bilim adamlarının, atom için yaptıkları insanları yaptıkları bilimsel çalışmalar ve deneylere dayanarak, atomun belli özelliklerini atılan her atom modeli aslında, o modeli tasarlayan bilim adamının kafasındaki atom şeklini doğru deneyi yaparak, atom için doğru modeli bulmak hemen mümkün yüzden ilk atom modellerinde, yanlış veya eksik bilgiler vardır. Atom Modellerinin Kronolojik Sıralaması Atom modelleri 5 tanedir ve kronolojik sıraya göre şunlardırDalton Atom ModeliThomson Atom ModeliRutherford Atom ModeliBohr Atom ModoliModern Atom Teorisi Bulut Modeli Şimdi bu modelleri sıraysıyla görelim. Dalton Atom Modeli 1803 John Dalton John Dalton 1766-1844 yaptığı çalışmalar sonucunda atomu şöyle tarif etmiştir Maddeler atomlardan oluşur. DoğruAtomlar çok küçüktür. DoğruAtomlar küre şeklindedir. DoğruAtomların içi doldur, atomlar çok sağlamdır ve parçalanamazlar. Yanlış Atomlar kimyasal tepkimelerde parçalanamaz, bölünemez. DoğruAtomlar yoktan var edilemez, varken yok edilemez. DoğruAtomlar başka bir atoma dönüşemez. YanlışKimyasal tepkimelerde atom türü ve sayısı korunur. DoğruBir elementin bütün atomları büyüklük, şekil ve kütle bakımından özdeştir. Yanlış çünkü izotop atomlar var.Farklı element atomları birbirinden farklıdır. DoğruFarklı element atomlarının belirli oranda birleşmesinden bileşikler oluşur. Doğru Daltonun Tasarladığı Atom Modelleri Dalton Atom Modelinin Eksikleri – Yanlışları Atomun içinde daha küçük tanecikler atom altı tanecikler tepkimeler sonucunda atom büyük kısmı elementin bütün atomları aynı değildir, aynı elementin farklı ağırlıkta olan atomları vardır izotop atomlar. Örnek Atom ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi Dalton Atom Modeli’nde yoktur? A Atomlarda elektron ve protonlar Bir elementin bütün atomları Atom Farklı element atomlarının belirli oranda birleşmesinden bileşikler Atomlar için dolu küreciklerdir. Thomson Atom Modeli 1904 J. J. Thomson J. J. Thomson, yaptığı çalışmalar sonucunda atomu şöyle tarif etmiştir Atomlarda pozitif ve negatif yükler vardır. DoğruElektron adı verilen negatif - yüklü tanecikler, pozitif yüklü atomun içinde homojen olarak dağılmıştır. YanlışAtomdaki negatif - yük miktarı, pozitif + yük miktarına eşit olup atomlar yük bakımından nötrdür. Doğru Elektronların kütlesi atomun kütlesi yanında ihmal edilebilecek kadar küçük olduğu için atomun kütlesini pozitif yükler oluşturur. Kısmen doğruAtomlar çapları yaklaşık 10-8 cm olan kürelerdir. Doğru Thomson’ın Hayalindeki Atom Thomson Atom Modeli Thomson, negatif yükleri birer tanecik olarak düşünmüş fakat pozitif yükleri, sürekli bir tabaka olarak düşünmüştür. Thomson’ın Üzümlü Kek Benzetmesi Thomson Atom Modeli Üzümlü Keke Benzetilir Thomson, atomun yapısının üzümlü keke benzediğini söylemiştir. Kekteki üzümleri atomdaki negatif taneciklere, üzümün hamurunu da atomun pozitif yapısına benzetmiştir. Thomson Atom Modelinin Eksikleri – Yanlışları Thomson atomdaki negatif - ve pozitif + yükleri keşfetmiştir. Biz bugün bu yüklerin atomda var olduklarını biliyoruz. Hatta, negatif yüklerin “elektron” pozitif yüklerin de “proton” denen atom altı taneciklerde bulunduğunu biliyoruz. Thomson da negatif yüklerin tanecikler halinde olduğunu yani “elektronları” keşfetmiş fakat; pozitif + yüklerin tanecikler halinde değil de atomun içini tamamen dolduran bir doku olarak bulunduğunu söylemiştir. Protonlar için düşündüğü bu durum atomdaki pozitif ve negatif yükler, Thomson’un dediği gibi değildir yani atomda homojen olarak dağılmaz. Atomdaki pozitif yükler çok küçük hacme sıkışmışken negatif yükler çok büyük hacim pozitif yüklerin atomun kütlesinin tamamını oluşturduğunu söylemiştir ama; yaklaşık yarısını oluştururlar. Müfredattan çıkarılan kısım Sevgili öğrencim, Thomson atom modeli ile ilgili olarak aşağıda vereceğim bilgiler TYT sınavında çıkmayacaktır fakat; testlerde karşına çıkarsa panik yapma diye burada veriyorum. Bu bilgiler 2017’ye kadar sorulmuş ve sonra müfredattan çıkarılmıştır. Thomson, atom modelini geliştirirken Crooks Tüpünü Katot Tüpü de denir Tüpü, William Crooks Vilyım Kruks tarafından geliştirilmiş bir vakumlu tüptür. Katot ışınları üretir ve katot ışınları elektronların ta tüpünün günümüzdeki örneği tüplü televizyon ya da bilgisayar adını, George Johnstone Stoney J. Thomson Crooks tüpü ile yaptığı çalışmalar sonucunda bir elektronun yük/kütle oranını hesaplamıştır. Örnek Thomson Atom Modeli’ne göre, atom aşağıdakilerden hangisine benzemektedir? Rutherford Atom Modeli 1911 Rutherford’un Deneyi Rutherford, atomun yapısını araştırırken aşağıdaki deneyi yapmıştır. Rutherford’un Yaptığı Deneyinin Canlandırması Rutherford Atom Modelinin Temel Deneyi Rutherd Atom Modeli – Rutherford’un Yaptığı Deney Rutherford’un yaptığı deneyin düzeneği ve bu düzenekteki malzemeler yukarıda kahramanları; çok çok çok ince bir altın levha ve alfa α alfa ışınlarını hızlı bir şekilde altın levha üzerine ışınlarını fırlatmak için ise alfa ışını tabancası kullanmıştır. Yukarıdaki şekilde alfa tabancası, Alfa tanecikleri ışın kaynağı olarak verilmiştir.Fırlatılan alfa taneciklerinin, altın levhadan geçtikten sonra nereye çarptığını görmek için altın levhanın etrafı, bir metal ile levhanın etrafını saran bu metalin yüzeyi ZnS Çinko sülfür ile boyanmıştır. Çünkü alfa ışını, ZnS boyaya çarptığında bu boyada iz bırakan bir ışındır. Neden Alfa Işını? Aslında bir alfa ışını taneciği; birbirine yapışmış 2 proton ve 2 ışınının özelliği;protondan daha ağır,elektrondan ise çok çok çok daha ağır olması vepozitif yüklü taneciklerinin ne kadar ağır olduğunu anlamak için şöyle bir benzetme yapabilirizBir tane elektron 1 fındık tanesi kadar ise gelseydi, bir alfa taneciği yaklaşık 7500 tane fındık tanesi kadar tane proton 1 fındık tanesi kadar gelseydi bir alfa taneciği yaklaşık 4 tane fındık tanesi kadar gelirdi. Deneyin Amacı Sevgili öğrencim, Rutherford’un yaptığı bu deney aslında bu deneyi öğrencileri yapmıştır Thomson Atom Modelinin doğruluğunu ispatlamak için elektronların ve protonların atomda bir araya toplanmış bir şekilde bulunmadığını tam aksine homojen olarak dağıldıklarını söylemiştir. Deneyin Mantığı Elektron ve protonlar gerçekten toplu değil de dağınık bir şekilde ise, çok hızlı giden bir alfa taneciği, altın atomundan geçerken en fazla bir elektrona ya da bir protona isabet bir alfa taneciğinin bir elektrona ya da bir protona hızla çarpması, ağır bir futbol topunun çok hafif olan bir pinpon topuna hızla çarpmasına alfa taneciği bu çarpmadan pek deney yapıldığında, çok şaşırtıcı bir şey olmuş ve alfa taneciklerinden bazıları, neredeyse geriye dönecek kadar çok şekilde yansıyan ışınların oranı çok az da olsa, bu beklenen bir durum değildir. Deney Sonuçlarının Yorumlanması Bazı Alfa ışınlarının böyle sert bir şekilde yansımasının tek bir açıklaması olabilirKendilerinden daha büyük ve yoğun bir kütleye isabet etmiş olmalılar, tıpkı futbol topunun duvara çarpması gerçekten de böyle olmuştur; bu alfa ışınları atomun merkezinde bulunan çekirdeğe isabet etmiştir yani, Rutherford atomun çekirdeğini ışınında toplam 4 tane olan proton ve nötron varken, altın atomunun çekirdeğinde bu ikisinden, toplam 197 tane çekirdekleri de tıpkı alfa parçacığı gibi pozitif ikisi de pozitif olduğu için alfa ile atom çekirdeği birbirini de çekirdek, çok yoğun bir yer olduğu için alfa çok sert bir duvara çarpmış gibi ışınlarının çoğu atomların içinden doğrudan geçip giderken, çok az bir kısmı çekirdeğe isabet ettiğine göre, çekirdeğin atomda çok az bir yer kapladığı da belli olmuştur. Rutherford Atom Modeli Rutherford, deney sonuçlarını değerlendirerek gezegen modeli olarak da bilinen yeni bir atom modeli geliştirmiştir. Rutherford atom modeline göre Bir atomda pozitif yükün tümü, çekirdek denilen küçük bölgede çapı yaklaşık 10-12 ile 10-13 cm, atom çapı ise 10-8 cm olduğundan atom hacminin büyük bir kısmı çekirdeğin etrafındaki boşlukta bulunur ve çekirdek etrafında + yük miktarı bir elementin tüm atomlarında aynıdır, farklı elementin atomlarında elektron sayısı çekirdekteki proton sayısına yüklerin toplam kütlesi, atomun kütlesinin yaklaşık yarısı kadardır. O hâlde çekirdekte kütlesi protonun kütlesine eşit yüksüz tanecikler atom çekirdeğini Güneş’e, çekirdeğin etrafındaki elektronları da gezegenlere taneciklerin nötron varlığını öngörmesi bu modelin başarısıdır. Rutherford’un öngördüğü yüksüz taneciklerin varlığını ilerleyen yıllarda 1932 James Chadwick Ceymis Çedvik kanıtlamıştır. Rutherford Atom Modeli Rutherford Atom Modelinin Eksikleri – Yanlışları Çekirdek etrafında dönen elektronların neden pozitif yüklü çekirdek üzerine düşmediğini atom modeli, elektronun davranışını açıklamada yetersiz atom modelindeki eksiklikler yeni bir atom modelinin ortaya atılmasına neden olmuştur. Örnek Aşağıdakilerden hangisi Rutherford Atom Modeli’nin bir eksikliğidir? A Atomun bir çekirdeğinin olduğunu söylemesiB Atomun büyük oranda boşluklardan oluştuğunu söylemesiC Atomun çekirdeğinde nötronların da bulunduğunu hissetmesi fakat kanıtlayamamasıD Elektronların çekirdek dışında bulunduğunu söylemesiE Çekirdeğin kütlesinin atomun kütlesinin tamamına yakın olduğunu söylemesi Örnek Aşağıdakilerden hangisi, Rutherford Atom Modeli için doğru değildir? A Çok ince bir altın levha üzerine alfa ışınları gönderilerek yapılan bir deneye sonucu ortaya Atomların pozitif yüklü bir çekirdeğinin olduğu Atomun çekirdeğinin, atoma göre çok küçük bir hacimde olduğu Atomun büyük boşluklardan oluştuğu Atomlarda pozitif ve negatif yüklerin olduğu anlaşılmıştır. Bohr Atom Modeli 1913 N. Bohr – Bohr Atom Modeli Bohr, elektronların hareketini incelmiş ve sonuçta; elektronların çekirdek etrafındaki yörüngelerde ve çok yüksek hızlarda döndüğünü elektronların hareketini çözebilmek için, atoma enerji vermiştir, bu enerjiden, elektronların nasıl etkilendiğini incelemiştir. Sonuçta şunu görmüştürElektronlar da enerji alır ve verirler. Hatta ışık, elektronların verdiği bir enerjidir. Bohr Atom Modelini anlamak için, enerji kavramını ve ışığın doğasını anlamak gerekir. Şimdi gelin biraz bunlardan bahsedelim. Absorbsiyon ve Emisyon Bu iki kavram maddelerin enerji alması ve vermesi olayları için kullanılırAbsorbsiyon Soğurma Bir maddenin ısı enerjisi alması Yayma Bir maddenin enerjisini, ışıma olarak geri vermesi veya ortama yaymasıdır. Işık İle İlgili Kavramlar – Spektrum Işığın bir ekrana ya da perdeye ya da bir kağıt üzerine bıraktığı bir tabirle, ışığın bir yüzeyde bıraktığı bir el fenerini karanlıkta bir duvara tutarsak, duvarda oluşan ışık deseni bir el fenerinden çıkan ışık, duvarda bir iz veya bir desen yağmur damlalarından güneş ışığının geçmesi ile oluşan gökkuşağı da bir 2 çeşittirSürekli SpektrumÇizgili Spektrum 1- Sürekli Spektrum Bir spektrum, başladığı yerden bittiği yere kadar sürekli devam ediyorsa, böyle spektrumlara sürekli spektrum ışık, perde ya da duvarda, bir aydınlık bölge bir karanlık bölge şeklinde bir desen oluşturmayacak; tıpkı fener ışığının duvarda yaptığı desen gibi bir yerde başlayacak ve bir yerde de bitip bitip tekrar beyaz ışığı bir üçgen prizmadan geçirerek, bir perde ya da duvar üzerine düşürürsek, gökkuşağının renklerinden oluşan bir spektrum ortaya şekilde bu spektrum görülmektedir Sürekli Spektrum – Bohr Atom Modeli Yanda yukarıda verilen ve gökkuşağı şeklinde oluşan spektrum, kırmızı ışık ile başlamış mor ışık ile bitmiştir. Arada da değişerek farklı renkler sürekli oluşmuştur. Yani; spektrumun başlangıç ile bitiş noktaları arasında hiç karanlık bir bölge yoktur. Bu yüzden, beyaz ışığın üçgen prizmadan geçerek oluşturduğu spektrum sürekli bir spektrumdur. 2- Çizgi Spektrumu Çizgi spektrumuna baktığımızda, bir süreklilik göremeyiz, renkli ve siyah bölümler bölümler, spektrumun bittiği bölümlerdir. Yani çizgi spekturumundaSpektrum bir başlar bir biter, sonra yine başlar yine deseninde aydınlık ve karanlık bölgeler birbirini takip verilen spektrum bir çizgi spektrumu örneğidir Soğurma Çizgi Spectrumu – Bohr Atom Modeli Yukarıdaki resimde verilen çizgi spektrumu örneğine bakarsanız, uzun uzun karanlık bölgeler ve kısa kısa aydınlık bölgeler olduğunu görürsünüz. Yani oluşan spektrumda bir süreklilik yoktur. Çizgi spektrumu 2 çeşittirAbsorbsiyon Çizgi SpektrumlarıEmisyon Çizgi Spektrumları 1. Absorbsiyon Çizgi Spektrumları Gaz halindeki bir element cam bir kapta iken, içinden geçen beyaz ışığın büyük bir bölümünü absorbe eder emer, az bir kısmının geçmesine izin ışığı önde bir elementin gazından sonra da bir prizmadan geçirilirse, aşağıdaki gördüğünüz gibi, karanlık bölgeler arasında kısa çizgiler halinde spektrumlar bölgeler, beyaz ışığın element atomları tarafından absorbe edilen emilen şekilde, bir elementten beyaz ışık geçirilerek oluşan çizgi spektrumlarına soğurma absorbsiyon çizgi spektrumu çizgi spektrumlarında karanlık bölgeler daha çok, aydınlık bölgeler daha azdır. Aşağıda verilen spektrum, soğurma çizgi spektrumudur. H Atomunun Soğurma Çizgi Spectrumu 2. Emisyon Çizgi Spektrumu Isıtılan elementin atomları, aldıkları ısı enerjisini, ışık olarak ortama yayarlar emisyon.Yaydıkları bu ışık, bir prizmadan geçirilirse çizgili bir spektrum şekilde oluşan çizgili spektrumlara, yayılma emisyon veya ışıma da denir çizgi spektrumu çizgi spektrumlarında, aydınlık bölgeler daha çoktur, karanlık bölgeler dar çizgiler halinde görünür. Aşağıda başka bir kesikli spektrum örneği verilmiştir. H Atomunun Işıma Çizgi Spektrumu Aynı elementin hem yayılma hem de soğurma çizgi spektrumuna bakacak olursak, spekturumlardaki tek farkın, aydınlık ve karanlık bölgelerin yer değiştirmesi olduğunu görürüz. Aşağıda hidrojen atomunun ışıma a ve soğurma b çizgi spektrumları birlikte verilmiştir H Atomunun Işıma ve Soğurma Çizgi Spektrumları Güneşe Gitmeden Güneşi Anlamak Her elementin yayılma veya soğurma çizgi sepktrumu parmak izi gibi diğer elementlerden farklıdır ama; aynı element için her zaman aynıdır. Bu spektrumlar bu yüzden elementleri tanımak için kullanılır. Mesela güneşin yapısını hangi elementlerin oluşturduğu, güneşten gelen çizgili spektrumlar incelenerek tespit edilmiştir. Örnek Işık ile ilgili olarak, aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir? A Işığın bir perdede bıraktığı ize spektrum Bir prizmaya beyaz ışık gönderildiğinde, çizgi spektrumu elde Bir spektrum boyunca, hiç karanlık bölge yoksa bu spektruma sürekli spektrum Gaz halindeki bir element ısıtılırsa, emisyon ışıma çizgi spektrumu Gaz halindeki bir elementten beyaz ışık geçirilirse, soğurma absorbsiyon çizgi spektrumu oluşur. Atomların Işık Saçması Nasıl Oluyor? Temel Hal – Uyarılmış Hal Atomlar; bir çok özelliklerinin yanında, ısı enerjisini ışık enerjisine çevirebilen birer makine siz, atoma ısı verirsiniz, o da size ışık verir. Bu olay şöyle olurTemel haldeki bir atom, enerji alırsa absorbe ederse uyarılmış hale atom tekrar temel hale dönerken aldığı enerjiyi ışık saçarak aynen geri verir emisyon. Atomlarda Temel Hal Temel haldeki atomlarda, elektronların yörüngelere dağılımı, 2 8 8… kuralında dağılımı bu kurala uygun olan atomlar temel haldedirler, ta ki ısı alana kadar… Temel haldeki atomlarda, elektronların yörüngelere dağılımı, 2 8 8… kuralında dağılımı bu kurala uygun olan atomlar temel haldedirler, ta ki ısı alana kadar… Atomlardaki elektron dağılımı hakkında detaylı bilgi için, aşağıdaki bölümü okuyabilirsinizAtomlarda Elektron Dağılımı Atomlarda Uyarılmış Hal Bir maddeyi yeterince ısıtırsanız, o ısı, maddenin elektronlarına kadar enerjisini alan elektronlar, aldıkları bu enerjinin etkisiyle, üst yörüngelerdeki boş yerlere yörüngelere sıçrayan elektronların, ayrıldıkları yerler boş kalır ve elektron dağılımı alışılmışın dışında bir görüntü şekildeki atomlara, uyarılmış atomlar atomlar, huzursuzdur yani bir an önce, eski yerlerine geri dönmek ister. Temel Haldeki ve Uyarılmış Hidrojen Atomu – Bohr Atom Modeli İşte Işık… Uyarılmış bir atom kararsızlıktan kurtulmak için, üst yörüngelerdeki elektronlar, en kısa sürede, alt yörüngelerde oluşan bu boş yerlere geri ışık, elektronun bu şekilde alt yörüngeye geri dönmesi esnasında üst yörüngelere çıkarken enerji alırlar absorbe ederler; alt yörüngelere düşerken enerji verirler emisyon yaparlar.Bu şekilde verdikleri enerji ışık resim bu olayı canlandırmaktadır. Peki Hangi Renk Işık? Öncelikle ışık dediğimizde, gözlerimizin görebildiği ışınları o kadar çok ışın vardır ki, ışınlar bir okyanus ise, ışık bu okyanusta bir damlanın da milyonda biri enerjisi, rengine göre değişir. Gökkuşağındaki renklerinin sırası aynı zamanda ışığın enerji sırasıdır. Kırmızı ışık enerjisi en düşük olan ışık, mor ışık ise enerjisi en yüksek ışıktır. Kırmızıdan mora doğru gidildikçe ışığın enerjisi artar. Bir yörünge, çekirdeğe ne kadar yakınsa, o yörüngede bulunan elektronların enerjisi o kadar küçüktür. Yani;Enerjisi en düşük elektronlar 1. yörüngede yörüngedeki bir elektronun enerjisi 1. yörüngedekilerden daha fazladır.…Bir elektron ne kadar yüksekten düşerse o kadar yüksek enerjili ışık saçar, saçtığı ışık mor renge o kadar yakın olur. Elektronun düştüğü yörüngeler birbirine ne kadar yakınsa, renk o kadar kırmızıya yakın olurMesela; bir elektron 2. yörüngeden 1. yörüngeye düşerse, bu iki yörünge arasındaki enerji farkı kadar enerjiyi dışarı atmak mantıkla, 3. yörüngeden 1. yörüngeye düşen elektronun verdiği enerji daha yüksek olacak, yaydığı ışık da mor ışığa daha yakın bir renk olacaktır. Örnek Bohr Atom Modeli ile ilgili olarak, aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A 2. yörüngedeki elektronların enerjisi, 1. yörüngedekilerden daha Atomların en düşük enerjili haline temel hal Enerji aldığında, atomların elektronları üst yörüngelere sıçrarlar ve atom uyarılmış hale Elektronlar; üst yörüngelerden alt yörüngelere düşerken, dışarıya ısı, ışık gibi bir enerji Mor ışık yayan elektronlar, kırmızı ışık yayanlara göre daha, çekirdeğe daha uzak yörüngelerden düşerler. Bohr Atom Modeli İle İlgili Kavramlar Atomların ışık saçmalarını açıklarken, Bohr Atom Modeline dair kritik bazı kavramları da vermiş olduk. Şimdi bu kavramları daha yakından inceleyim. Yörünge Kabuk, Temel Enerji Seviyesi Elektronların Yörüngeleri – Bohr Atom Modeli Elektronlar, çekirdeğin çevresinde bulunan belli yörüngelerde ve yüksek hızlarda çekirdeğin etrafındaki dairesel kabuk veya temel enerji seviyesi de bir yörüngenin bir numarası veya bir sembolü en yakın olandan başlayarak, yörüngelerin numaraları sırasıyla 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 şeklidedir. Bu numaralarn=1 1. yörünge demektir.n=2 2. yörünge demektir.n=3 3. yörünge demektir.n=4 4. yörünge demektir.n=5 5. yörünge demektir.n=6 6. yörünge demektir.n=7 7. yörünge demektir şeklinde de gösterilebilir. Yörüngeler için numara kullanmak istemezseniz, sırasıyla K, L, M, N, O, P, Q sembollerini de kullanabilirsinizK kabuğu 1. yörünge demektir.L kabuğu 2. yörünge demektir.M kabuğu 3. yörünge demektir.N kabuğu 4. yörünge demektir.O kabuğu 5. yörünge demektir.P kabuğu 6. yörünge demektir.Q kabuğu 7. yörünge demektir.Bu harflerin sırası hep böyledir değişmez. Yani her zaman birinci yörünge K kabuğu, ikici yörünge L kabuğu… şeklinde adlandırılır. Aşağıdaki videoya tıklayıp, 10 saniye kadar izlediğinizde, Bohr Atom Modelinde bahsedilen yörüngeleri görebilirsiniz. Elektronların Yörüngeleri – Bohr Atom Modeli Bohr Atom Modeline Göre Atomlar Yörüngeli model olarak da bilinen Bohr Atom Modeline göre Elektronlar çekirdekten belirli uzaklıkta ve belirli enerjiye sahip yörüngelerde yörüngelere; temel enerji düzeyi seviyesi, katman veya kabuk enerji düzeyi bir tam sayı ile en yakın temel enerji düzeyi 1 olmak üzere n = 1, 2, 3, 4… sayı veya K, L, M, N… gibi harflerle ifade en yakın kabuk minimum, en uzaktaki kabuk maksimum enerjiye elektron, bulunduğu temel enerji düzeyinin enerjisine 2. yörüngedeki elektronlar 1. yörüngedekilerden daha fazla enerjiye sahiptir; 3. yörüngedekiler de 2. yörüngedekilerden daha fazla enerjiye sahiptir. Bu böyle devam çekirdeğe en yakın en düşük enerjili hâline atomun temel hâli hâlde atom kararlıdır ve ışın dışarıdan enerji alarak absorbe ederek daha yüksek enerji düzeyine geçmesine atomun uyarılmış hâli uyarılmış hâlde iken olmak için temel hâle hâle geçerken aldığı enerjiyi ışıma emisyon olarak geri ışığın enerjisi, elektronun uyarılmış hali ile temel hali arasındaki enerji farkına eşittir. Bohr Atom Modelinin Eksiklikleri Bohr Atom Modeli, sadece elektron sayıları 1 olan atom veya iyonlar için yüzden, günümüzde geçerli olan atom modeli “Modern Atom Teorisi“dir. Örnek Aşağıdakilerden hangisi Bohr Atom Modeli ile birlikte öğrendiğimiz bir bilgidir? A Atomlar; proton, nötron ve elektronlardan Atomların merkezinde çekirdekleri Atomlarda; pozitif yük sayısı kadar negatif yük Elektronlar, belirli yörüngelerde Atomlar, yoktan var edilemez ya da yok edilemez. Modern Atom Teorisi Bulut Modeli Bohr Atom Modelinin eksikleri Modern Atom Teorisi ile model, atom için ortaya atılan en son ve en geçerli Atom Teorisi, TYT kimyasına dahil değildir, bu yüzden burada Atom Teorisi, Kimya 11 konusudur. Konu Özeti Atom Modelleri bölümünde, özetle şu bilgiler verilmiştir Dalton Atom Modelinde atomlar şöyle tarif edilir– Atom için dolu, bölünemeyen ve çok küçük bir taneciktir.– Bir elementin bütün atomları tıpatıp aynıdır fakat farklı atomların atomları birbirinden farklıdır.– Kimyasal tepkimelerde atomların sayısı ve cinsi korunur, dizilimleri değişir.– Bileşikler, elementlerin belli oranda birleşimesi ile atomların içini dolu zannetmiş; elektron, proton ve nötronun varlığını Atom Modelinde atomlar şöyle tarif edilir– Atomda pozitif ve negatif yükler vardır.– Pozitif ve negatif yükler atomda homojen olarak dağılır.– Atomlardaki pozitif yük sayısı ile negetif yük sayısı birbirine eşittir.– Atomun kütlesini pozitif yükler atomun çekirdekli yapısını, elektronları yörüngesini ve nötronu ince bir altın levha üzerine alfa ışınları göndermiş ve alfa ışınlarının altın atomlarına çarptığında nasıl yansıdıklarını Atom Modelinde atom şöyle tarif edilir– Atomun bir çekideği vardır ve pozitif yükler bu çekirdekte bulunur.– Çekirdeğin hacmi çok küçüktür ve elektronlar çekirdeğin etrafındaki büyük boşlukta döner.– Pozitif yüklerin kütlesi, atom kütlesinin yaklaşık yarısıdır.– Pozitif yük miktarı, bir elementin bütün atomlarında eşittir fakat farklı element atomlarında Atom Modelinde atomlar şöyle tarif edilir– Bir atomun elektronu enerji abdorbe ederse yani enerji alırsa, bu elektron üst yörüngeye sıçrar ve atom uyarılmış hale geçer.– Üst yörüngeye geçen elektron çok geçmeden tekrar alt yörüngeye düşer ve aldığı enerjiyi ışık olarak verir. Bu olaya emisyon denir.– Elektronların döndüğü yörüngeler, çekirdekten itibaren 1, 2, 3,… şeklinde tam sayılarla veya K, L, M, N,… harfleri ile gösterilir.– Yörüngelerin; enerji seviyesi, temel enerji seviyesi, kabuk veya katman gibi farklı isimleri de vardır.– Atomun elektronlarının enerji almamış hali, atomun temel halidir. Temel haldeki bir atomda, elektronlar çekirdeğe en yakın olacak şekilde dizilmiştir.– Çekridekten daha uzak yörüngelerde bulunabilmek için elektronların daha çok enerjiye sahip olması gerekir. Bu yüzden bir elektronlar, çekirdekten daha uzak yörüngeler arasında sıçrarken daha çok enerji alır veya verirler. Işık ile ilgi kavramlar Işığın bir ekranda bıraktığı ize spektrum spektrum, aydınlık karanlık şeklinde bir desene sahipse çizgi spektrumun sınırları içinde karanlık bir bölge yoksa bu spektrum maddenin dışarıdan enerji almasına absorbsiyon emme veya soğurma da denir maddenin aldığı enerjiyi dışarıya salmasına emüsyon yayma denir. BOHR ATOM MODELİ Özellikleri Doğruları Eksiklikleri Varsayımları Yanlışları Kim Buldu?Bohr Atom Modeli 1913’te Danimarkalı bilim adamı Niels Hendrik Bohr tarafından ortaya atılan modeldir.– Bugün varsayılan Modern Atom Teorisinin temellerini oluşturan bu teoriye en yakın atom modeli Bohr Atom Modeli varsayılmaktadır.– Niels Hendrik Bohr; Rutherford Atom Modeli, Planck’ın Kuantum Teorisini ve Einstein’İn Foton Kuramını kullanarak 1913 yılında yeni bir atom modeli Bohr Atom Modeli ni ortaya çıkardı.– Modern atom teorisi kuantum mekaniği bilinmezken bile Bohr Atom Modeli sonraki bilim adamlarının teorilerini anlamamıza yardımcı olmuştur– Bohr Atom Modeli ;Kendinden önce belirtilen fakat açıklanamayan elektron hareketlerini açıkladı .Elektron hızlarını, momentumlarını ve yörüngelerini hesapladı.– Bohr’un deneyleri H atomu, He+, Li+2, Be+3 iyonları gibi tek elektronlu sistemlerin spektrumlarında uygulanmış ve aşağıdaki sonuçları çıkarmıştırBOHR ATOM MODELİ Özellikleri Varsayımları MaddeleriBOHR ATOM MODELİ ni kısaca özetle maddeler halinde sıralayacak olursak;– Elektronlar çekirdekten belli uzaklıklarda belirli yörüngelerde belirli enerji seviyelerinde dairesel olarak hareket ederlerElektron bu yörüngelerden birinde olduğunda, enerjisi sabittir ve en Kararlı olduğu ve dairesel hareket ettikleri bu enerji seviyeleri KATMAN, KABUK, TABAKA veya YÖRÜNGE olarak adlandırılır– Enerji seviyeleri çekirdeğe en yakından başlamak üzere n=1,2,3,4 …..gibi sayı değerleri alabileceği gibi K,L,M, harflerle de adlandırılabilir.– n enerji düzeyi olmak üzere her tabaka 2n2 kadar elektron Düzeyi nAlabileceği e- sayısı2n2n= e-n= e-n= e-n= e-n= e-– Çekirdeğe en yakın yörüngenin enerjisi en uzaklaştıkça, yörüngenin ve o yörüngede yer alan elektronun enerjisi de artar.– Elektronlar en düşük enerji düzeyinde bulunmak isterElektronun bulunmak istediği bu en düşük enerji düzeyi temel hâl olarak hâl, bir elektronun bulunabileceği en kararlı atom karalı halde iken enerjisi en atomun elektronları en düşük enerji düzeyinde bulunmak ister. Bu düzeye temel hâl düzeyi adı verilir. Madde ısıtıldığında atomlarındaki elektronlar daha yüksek enerji düzeyine geçer. Bu durumdaki atomlar uyarılmış hâldedir.– Kararlı bir atom düşük enerjilidir. Bir atomun en düşük enerji seviyesine Temel Hal denir.– Düşük enerjili bir enerji düzeyinde bulunan bir elektronun daha yüksek bir enerji düzeyine geçebilmek için dışardan enerji alması olayına Absorpsiyon Soğurulma denir,Bu şekilde enerjisi artan atoma da Uyarılmış Atom denir– Yüksek enerji düzeyinde bulunan bir elektronun daha düşük enerji düzeyine geçerek fotonlar hâlinde ışık enerjisi yayması olayına Emisyondenir. Yani emisyonda dışarıya bir miktar ışık şeklinde enerji verilir.– Bir elektron, bir enerji düzeyinden bir başka enerji düzeyine, ışın enerji yayımlayarak ya da ışın enerji soğurarak geçiş enerji soğurarak üst enerji düzeylerine geçmesi ise onun uyarılmış hâlidir– Uyarılmış bir elektron, yüksek enerjili düzeyden düşük düzeye geçerken yani absorpsiyonda aradaki enerji farkı kadar bir enerjiyi yayar bu enerji IŞIK olarak yayılır Pro– Kararlı halde bulunan elektronlar ışık yaymazlar.– Elektronların enerjisi çekirdekteki pozitif yüklerle aralarındaki elektriksel çekim kuvvetinin çevresinde Coulomb kuvveti etkisi ile dairesel yörüngelerde dolanırlar ve elektronların enerji değerleri ancak belirli değerler alabilirler. Bu enerji değerleri planck sabiti ile ve formülü ile hesaplanabilirHerhangi bir enerji düzeyinin enerjisiZAtom Numarasın enerji seviyesiE EnerjiA 2, J sabit sayıjoulecinsinden;kkal cinsinden;formülüyle hesaplanır– Çekirdekten belli uzaklıklardaki yörüngeler belirli bir enerjiye karşı gelir ve elektron yörüngelerden birinde hareket ederken enerji kaybederek çekirdeğe doğru yaklaşmazKlasik fizikçilere göre, merkezcil ivme ile hareket eden elektron, sürekli olarak ışıma yapmalı ve enerjisini kaybedip çekirdeğin içine a göre ise, sadece belirli elektron yörüngeleri kararlıdır. Bu yörüngelerdeki elektron,ışıma yapmaz ve atomun toplam enerjisi sabit kalır ve çekirdeğin içine düşmezBOHR ATOM MODELİ Eksikleri YanlışlarıAtomum Kuantum Modelinde Bohr atom modelindeki yörünge kavramı aynen kabul edilmesine, bir çok yenilikler onaylanmasına rağmen Bohr Atom Modelinin de Eksikleri ve Yanlışları bulunmaktadır Bunlar;– Bohr Atom Modelinde kesinlik vardır elektronun yeri,hızı, momentumu kesindir belli değeri vardır. Ama Modern atom teorisinde kesinlik yoktur yani elektronun hızı momentumu % 100 belirlenemez yüksek ihtimal kavramı kullanılır. Mesela; elektronun bulunma ihtimalinin yüksek olduğu bölgeye orbital adı verilir. Heisemberg belirsizlik ilkesine uymaz. Heisemberg;“Bir taneciğin yerini ve momentumunu aynı anda sonsuz duyarlıkta ölçmenin imkansız olduğunu söyledi.”– Çok elektronlu atomların enerji seviyelerini açıklamakta yetersizdir Bohr atom modeli H atomu, He+, Li+2, Be+3 iyonları gibi tek elektronlu sistemleri açıklamış ama çok elektronlu sistemleri açıklayamamıştır.– Dalga-parçacık ikiliği göz önüne alınmamıştır.– Nötronu olarak proton ve elektron vardır– Spektrum çizgileri dikkatle incelendiğinde birbirine yakın iki ya da daha fazla çizgiden oluştuğu gözlenir. Bohr atom modeli spektrum çizgilerindeki bu çok katlılığı açıklayamaz.– Spektrum çizgilerinin şiddetlerini yani geçişlerin olasılığı hakkında bilgi vermez.– Uyarılma seviyesine uyarılmış bir atomun 1. uyarılma seviyesine geçme olasılığımı daha fazladır yoksa temel enerji seviyesine geçme olasılığımı daha fazladır. Bunu açıklamaz. Bohr Atom Modeli Yörüngeli model olarak da bilinen Bohr atom modeline göre Elektronlar çekirdekten belirli uzaklıkta ve belirli enerjiye sahip yörüngelerde bulunur. Bu yörüngelere enerji düzeyi seviyesi, katman veya kabuk denir Görsel Enerji düzeyi bir tam sayı ile belirtilir. Çekirdeğe en yakın enerji düzeyi 1 olmak üzere sayı n = 1, 2, 3, 4… veya harflerle n=K, L, M, N, … ifade edilir. Çekirdeğe en yakın kabuk minimum, en uzaktaki kabuk maksimum enerjiye sahiptir. Temel hâlde atom kararlıdır ve ışın yaymaz Görsel Elektronun dışarıdan enerji alarak daha yüksek enerji düzeyine geçmesine atomun uyarılmış hâli denir Görsel Atom uyarılmış hâlde kararsızdır. Kararlı olmak için düşük enerjili temel hâle geçer. Temel hâle geçerken aldığı enerjiyi ışıma olarak geri verir. Yayılan ışığın enerjisi, iki enerji düzeyi arasındaki enerji farkına eşittir. Işığın enerjisi, ΔΕ=Eyüksek–Edüşük formülüyle hesaplanır. Bohr, atomun yapısının anlaşılmasına büyük katkılar sağlamış ve elektron enerjilerinin kuantlaşmış olduğunu göstermiştir. Bohr Atom Modelinin Yetersizlikleri Bohr’un bu görüşü tartışmasız kabul görmüştür ancak açıklamada yetersiz kaldığı konular olmuştur. Tek elektronlu sistemlerle çalışmış, fakat yaptığı çalışmalar çok elektronlu sistemleri açıklamada yetersiz kalmıştır. Ayrıca Bohr atom modelindeki dairesel yörünge kavramı kuantum mekaniğine uymamaktadır. Madde tarafından yayılan ve soğrulan elektromanyetik ışınların frekanslarına ve dalga boylarına göre düzenlenmesinden oluşan ışın dizisi analizine spektrum denir. Görsel b. Atomlar üzerinde yapılan deneysel çalışmalar her bir atomun emisyon spektrumunun birbirinden farklı olduğunu göstermiştir. Bu nedenle spektrumlar maddenin kendisine özgüdür. Bohr atomu modeli, 1913 senesinde Rutherford atom örneğindeki eksiklikleri gidermek ve Balmer’ın hidrojen atomu çeşitliliğine ait bulduğu yöntemi açıklamak hedefiyle Eınstein’ın foton kuramlarını ve Planck’ın kuantum modelini değerlendirerek oluşturulan bir Atom Modeli Nedir?1913 senesinde Danimarkalı bir bilim adamı olan Niels Hendrik Bohr aracılığıyla ortaya atılmış bir modeldir. Bugün kabul edilen Modern Atom Modelinin tabanını meydana getiren bu teoriye en yakın model olarak sayılmaktadır. Niels Hendrik Bohr, Eıntein’in Foton ve Planck’ın kuantum kuramlarını kullanarak bu atom modelini ortaya çıkarmıştır. Moderm Atom Kuramı kuantum mekaniği bilinmiyorken dahi Bohr’un öngörüleri sayesinde sonraki bilim insanlarının teorilerini anlaşılmasını kuramları birbirinin devamı şeklindedir. Hendrik Bohr, Rutherford atom kuramını takiben gelen kuramdır. Rutherford atom kuramı elektronların çekirdek çevresindeki hareketleriyle ilgili yeteri kadar bilgi sunmamaktaydı. Bohr ise bu mevzuda gerçekleştirdiği çalışmalarda, elektronların çekirdek çevresindeki hareketleri neticesinde enerjilerinin tükenmeleri ve çekirdek içerisine düşmeleri gerekli olduğunu hesapladı. Bohr bu eksikliğin farkına vardıktan sonra hidrojen atomlarının çeşitliliklerinispektrumlarını tarayarak atomların yörüngelerdeki hareketini yorumlamaya Atom Modelinin ÖzellikleriMoleküller çekirdek etrafında elektrostatik güç tesiriyle, küresel düzenli yörüngelerde ışınım yapmadan dolaşır. Her yörünge belirli bir enerjisi vardır. Bu sebeple yörüngeler enerji seviyesi kabuk ya da n olarak adlandırılır. Yörüngelerin merkezi çekirdektir ve bu yörüngeler 1-2-3-4… veya K-L-m… vb. şekillerde hareket durumunda olan moleküllerin açısal momentum değerleri büyüklüğü n/2 pi’dir. Yani elektronlar molekül çekirdek etrafında gelişigüzel yerlerde değil, bu açısal momentum büyüklüklerinin durağan sayısının tam katına eşit olduğu yörüngelerde moleküller genelde en az enerjili yani n1 düzeyinde bulunur. Bu düzeyde oldukları sürece enerji yaymazlar. Fakat bir molekül diş tesiriyle daha yüksek enerji düzeylerine n=2-3-4… vb. geçmiş olabilir. Bu haldeki atomlar uyarılmış şekildedir. Yüksek enerji düzeyine çıkan bir molekül daha dengeli olan düşük enerji düzeylerine geçerken belirli bir miktar enerjisini foton şeklinde Atom Modelinin Eksiklikleri Nelerdir?Bohr’un atom modeli, rutherforad’ın atom modeline göre epeyce üstün yanları olsa da bu Bohr kuramının da eksik tarafları bulunmaktadır. Bu modelin izah edemediği olayları maddesel olarak onaylanmıştır. D Broglie Hipotezi Dalga-parça ikiliği dikkate alınmamıştırElektronlar çekirdek çevresinde dairesel yörüngede dolandığını söylemiştir. Fakat moleküller eliptik yörüngede dolanmaktadırSadece tek elektronlu düzenlerin spektrumlarını çeşitliliklerini açıklar. He+ ,H,Li+2 atomların düzenleri çözümlemelerinde bazı çizgilerin parlaklığının diğer çizgilere oranla daha çok olduğunu, Bohr açıklayamamıştır.

bohr atom modeli konu anlatımı